Όλα όσα πρέπει να ξέρεις για το δημοψήφισμα

Δύο τύποι δημοψηφίσματος προβλέπονται από το άρθρο 44 του ελληνικού Συντάγματος, όπως αυτό αναθεωρήθηκε με το Ψήφισμα της 27ης Μαΐου 2008 από την Η' Αναθεωρητική Bουλή των Ελλήνων.

Ο πρώτος τύπος αφορά «κρίσιμα εθνικά θέματα» με τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας 151 βουλευτών και ο δεύτερος ψηφισμένο νομοσχέδιο (που δεν μπορεί όμως να αφορά δημοσιονομικά θέματα) και προκηρύσσεται με τη σύμφωνη γνώμη 180 βουλευτών.

Για τον πρώτο τύπο δημοψηφίσματος (αυτόν, δηλαδή, που άφησε ανοιχτό ως ενδεχόμενο ο πρωθυπουργός) απαιτείται η συμμετοχή τουλάχιστον του 40% του εκλογικού σώματος για να θεωρηθεί έγκυρο.  

Όπως και οι εκλογές, το δημοψήφισμα διεξάγεται Κυριακή από τις 7 το πρωί ως τις 7 το απόγευμα, έως και 30 ημέρες από την προκήρυξή του από τη Βουλή. Διενεργείται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία. Ψηφίζουν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες που είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και την ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας βρίσκονται εντός των ορίων της επικράτειας.   Άρ. 44 παρ. 2.

Το ελληνικό Σύνταγμα εναποθέτει την πρωτοβουλία προκήρυξης δημοψηφίσματος μόνο στη Βουλή και στην κυβέρνηση και όχι στους πολίτες.

Τα ΜΜΕ υποχρεούνται να μεταδίδουν μηνύματα σχετικά με το δημοψήφισμα έως και δύο μέρες πριν από τη διεξαγωγή του. Ο χρόνος που διατίθεται κατανέμεται ισομερώς μεταξύ εκείνων που τάσσονται υπέρ ή κατά του ερωτήματος (ή των ερωτημάτων τους).

 

Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχει υπολογίσει το κόστος διεξαγωγής του δημοψηφίσματος σε 110 εκατ. ευρώ.

  

Δεν έχει διεξαχθεί δημοψήφισμα στη χώρα μας τα τελευταία 41 χρόνια. Το τελευταίο έγινε το 1974 από τον Κών/νο Καραμανλή, μετά τη νίκη του στις πρώτες εκλογές μετά την πτώση της δημοκρατίας και αφορούσε τη μορφή του πολιτεύματος. Το 69,2% ψήφισε υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας.   Τον προηγούμενο χρόνο η χούντα είχε διεξαγάγει το δικό της δημοψήφισμα για την κατάργηση της μοναρχίας και την εγκαθίδρυση (υποτίθεται) Προεδρικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. «Ναι» ψήφισε το 78,4% του εκλογικού σώματος και «Όχι» το 21,6%.   Άλλο ένα δημοψήφισμα είχε διεξαγάγει η χούντα το 1968 για την επικύρωση του νέου Συντάγματος που είχε εγκριθεί από το υπουργικό της συμβούλιο. Το «Ναι» συγκέντρωσε το 92,10% των έγκυρων ψηφοδελτίων και το «Όχι» 7,89%. Και τα δύο δημοψηφίσματα έχουν χαρακτηριστεί νόθα.  

Στην Ελλάδα έχουν διεξαχθεί άλλα 4 δημοψηφίσματα, από το 1920 έως το 1946, και όλα αφορούσαν το πολίτευμα της χώρας. Με το δημοψήφισμα της 22ας Νοεμβρίου 1920 επανήλθε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α', με αυτό της 13ης Απριλίου 1924 κηρύχθηκε έκπτωτη η μοναρχία, στις 3 Νοεμβρίου 1935 το «σταλινικό» 97,88% ψήφισε υπέρ της παλινόρθωσης της μοναρχίας και την 1η Σεπτεμβρίου 1946 αποφασίστηκε η επάνοδος του βασιλιά Γεωργίου Β' που είχε εγκαταλείψει τη χώρα από την Κατοχή.  

lifo.gr