Πόρνες και παιδεραστές. Φαλλοί με φτερά και ραβασάκια χαραγμένα σε πηλό. Κτηνοβασίες και γιατροί που επιχειρούν να λυτρώσουν τους πάσχοντες από πριαπισμό (παρατεταμένη επώδυνη στύση). Δίνουν όλοι τους ραντεβού σε έναν μήνα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης σε μια τολμηρή και αποκαλυπτική έκθεση που έχει ως θέμα της τον χρυσόφτερο θεό και ακαταμάχητο δαίμονα με τον οποίο ασχολείται η ανθρωπότητα από τη γέννησή της ώς τις μέρες μας: τον έρωτα. Και μπορεί ο γιος της Αφροδίτης (κατά τη μυθολογία, διότι κατά τον Σωκράτη ήταν γιος της Πενίας, και του Πόρου, ήτοι της εφευρετικότητας) να μην έχει ηλικία. Τα 280 όμως γλυπτά, ανάγλυφα, αγγεία, ειδώλια, λυχνάρια, κοσμήματα- ορισμένα με υπογραφές διάσημων γλυπτών και αγγειογράφων της αρχαιότητας- που προέρχονται από 46 αρχαιολογικά μουσεία της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ιταλίας και της Γαλλίας (μεταξύ άλλων και του Λούβρου) θα αποκαλύψουν τις αμέτρητες όψεις του από τον 6ο αι. π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ. μέσα από εννέα ενότητες (επιμέλεια: καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης και Γιώργος Τασούλας). Άτακτος και ανυπάκουος- γι΄ αυτό και η Αφροδίτη απεικονίζεται συχνά να τον χτυπά με το σανδάλι της- ο Έρωτας εμφανίζεται αθώος να θηλάζει. Έτοιμος με τα βέλη του να χτυπήσει θνητούς και θεούς (από τους αγαπημένους στόχους του ο Δίας), παρών στους γάμους στεφανώνει τους νεόνυμφους (κι ας ήταν σπάνιοι οι γάμοι από έρωτα), ικανός να μεταμορφώσει σε μουσικούς και ποιητές τους άμουσους, αθλητής (τελούνταν αγώνες προς τιμήν του), φιλόσοφος, αφού είναι ένας δαίμων ανικανοποίητος που επιδιώκει να αποκτήσει την ομορφιά και να κατακτήσει τη σοφία. Παρών και στους τάφους, καθώς αποτελούσε αλληγορική αναπαράσταση του ύπνου και του θανάτου.
Ακατάλληλη για ανηλίκους όμως είναι μία από τις βασικότερες ιδιότητές του, την οποία θα ανακαλύψουν όσοι φτάσουν έως τον δεύτερο όροφο του μουσείου, που θα μεταμορφωθεί σε δωμάτιο πορνείου. Εκεί η είσοδος θα επιτρέπεται μόνο σε άνω των 16 ετών, καθώς «ορισμένα από τα εκθέματα ενδέχεται να θεωρηθούν απαγορευμένα», λένε οι υπεύθυνοι του μουσείου.
Τι μπορεί όμως να σοκάρει; Οι φαλλοί που τοποθετούνταν ακόμη και στις οροφές των σπιτιών για να διώξουν το κακό. Τα ερωτικά συμπλέγματα γυναικών με γάιδαρο (κτηνοβασία). Οι σκηνές παιδεραστίας- θεσμός νομικά επιτρεπτός που αφορούσε νέους από 12 έως 17 ετών και αποσκοπούσε σε προσφορά ενός προτύπου: είχε δηλαδή παιδαγωγικό χαρακτήρα. Και ομοφυλοφιλικές σκηνές που ανθούν στα μέσα του 6ου αι. π.Χ., αλλά η αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό (πτώση του τυράννου Πεισίστρατου, άνοδος δημοκρατίας) προκαλεί λαϊκή αντίδραση ενάντια στα ήθη της ανώτερης τάξης και εξαφάνιση των σκηνών αυτών ώς το 475 π.Χ.
Πέρα όμως από τον αγοραίο ή τον φιλοσοφικό, θα υπάρξει και στάση στον έρωτα που άλλαξε τον ρου της Ιστορίας. Απόδειξη, ότι η ερωτική παρενόχληση του νεαρού Αρμόδιου από τον τύραννο Ίππαρχο, γιο του Πεισίστρατου, αποτέλεσε την αφορμή για τη δολοφονία του τυράννου από τον Αρμόδιο και τον εραστή του, τον Αριστογείτονα, και την κατάλυση της τυραννίας. Μνεία θα υπάρχει και για τον έρωτα που σήμανε την αλλαγή της διακυβέρνησης του αρχαίου κόσμου τον 1ο αι. π.Χ., εκείνον της Κλεοπάτρας που συνδέθηκε ερωτικά με δύο από τους ισχυρότερους άνδρες της εποχής της: τον Ιούλιο Καίσαρα και τον Μάρκο Αντώνιο.
Πόρνη: προέρχεται από το ρήμα πέρνημι που σημαίνει πουλώ.
Δεικτηριάδες: δακτυλοδεικτούμενες πόρνες που εργάζονταν σε φτηνούς οίκους ανοχής
Λεωφόροι: φθηνές πόρνες που ψάρευαν πελάτες στον δρόμο
Χαμαίτυπαι: πόρνες που συνευρίσκονταν κάτω, στο έδαφος
Εταίρες: οι πιο ακριβοπληρωμένες που συμμετείχαν ακόμη και σε φιλοσοφικές συζητήσεις
Ιερόδουλες: σκλάβες και ιέρειες που εκδίδονταν στους επισκέπτες των ναών
Πορνοβοσκός: διευθυντής πορνείου
Της Μαίρης Αδαμοπούλου
ΙΝFΟ
Η έκθεση «Έρως:
από τη Θεογονία του Ησιόδου στην ύστερη Αρχαιότητα» θα εγκαινιαστεί στα μέσα Δεκεμβρίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Μέγαρο Σταθάτου, Ηροδότου 1). Έως τον Απρίλιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου